1- مردى به آن حضرت گفت: مرا اندرز و سفارش فرما.
فرمود: آیا تو اندرز مىپذیرى؟ گفت: آرى! آنگاه امام جواد علیه السّلام فرمود: صبر را بالش خود ساز و با فقر دست به گردن شو و شهوتها را دور ساز و با هواى نفس مخالفت ورز و بدان که همواره در دیدرس خدایى، پس ببین چگونه باید باشى.
2- خداوند به یکى از پیامبران وحى کرد: امّا بىرغبتى تو به دنیا راحتى تو را به زودى فراهم آورد و امّا روى کردنت به من تو را شکست ناپذیر سازد، ولى آیا با دشمن من دشمنى کرده و با دوستم دوستى نمودهاى؟
3- روایت شده است که یک بار پارچههاى گران قیمت امام جواد علیه السّلام را هنگام آوردن به خدمتش در راه ربودند. مأمور حمل بار طى نامهاى جریان را براى حضرت نوشت امام جواد علیه السّلام به خطّ مبارک خویش چنین مرقوم فرمودند:
جان و مال ما از مواهب گواراى خداوند و رعایت و سپرده اوست تا آنجا که امکان بهرهمندى از آن را داریم مایه شادى و خوشى است و آنچه از آن ببرند براى ما اجر و ثواب در بر دارد؛ پس هر که بیتابىاش بر صبرش چیره آید اجرش تباه گردد و از آن به خدا پناه مىبریم.
4- هر کس در کارى حضور داشته باشد ولى آن را ناپسند دارد مانند کسى است که در آن کار حضور نداشته است و هر کس در کارى حضور نداشته باشد ولى به آن کار رضایت دهد مانند کسى است که خود در آن کار حضور [و شرکت] نموده است.
و نصایح زیبای دیگر در
5- هر کس به گویندهاى گوش سپارد در حقیقت او را پرستیده، اگر آن گوینده از خدا گوید پس خدا را پرستیده و اگر از شیطان گوید پس شیطان را پرستیده است.
6- داود بن قاسم گفت: معنى صمد را از آن حضرت جویا شدم. امام جواد علیه السّلام فرمود: صمد آن را گویند که ناف ندارد. گفتم دیگران مىگویند: آن است که درون تهى نباشد. فرمود: هر درون تهى داراى ناف است.
7- ابو هاشم جعفرى گوید: در روزى که امام جواد علیه السّلام، امّ الفضل دختر مأمون را به همسرى گرفت، عرض کردم: اى مولاى من، خیر و برکت امروز بر ما بزرگ بود.
فرمود: اى ابو هاشم! در واقع برکات خدا امروز بر ما بزرگ بود. گفتم: آرى مولاى من، پس امروز چه گویم؟ فرمود: خیر بگو تا خیر نصیبت گردد. گفتم: مولاى من، من چنین کنم و بر خلاف این انجام ندهم. فرمود: در این صورت درست مىروى و جز خیر نمىبینى.
8- امام جواد علیه السّلام به یکى از دوستدارانش چنین نوشت: امّا، این دنیاست که ما نیز از آن بهرهمند هستیم، ولى هر که مورد دلخواه او همان دلخواه دوستش باشد و به مسلک و فکر او نزدیک گردد پس همواره با اوست. و آخرت اقامتگاه دائمى است.
9- تأخیر در توبه، خود را فریب دادن است و امروز و فردا کردن زیاد، باعث سرگردانى است و پیامد عذرتراشى براى خدا، هلاکت است و پافشارى بر گناه در اثر آسوده خاطر بودن از مکر خداست «و از مکر خدا آسوده خاطر نباشد مگر کسانى که زیانکارند». [سوره اعراف (7)، آیه 99].
10- روایت شده که ساربانى امام جواد علیه السّلام را از مدینه به کوفه آورد و با اینکه حضرت چهار صد دینار به وى پرداخته بود باز هم براى گرفتن انعام چانه مىزد، امام علیه السّلام فرمود: سبحان اللَّه! مگر نمىدانى افزونى نعمت از طرف خدا قطع نشود مگر آنکه شکرگزارى بندگان قطع گردد؟! 11- بیعت زنان با رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله به این شیوه بود که دست خود را در ظرف آبى فرو مىبرد و خارج مىساخت و زنان با اقرار و ایمان به خدا و تصدیق پیامبرش به نیّت تعهّد به آنچه بر آنها لازم بود دست خود را در آن آب فرو مىبردند.
12- اظهار چیزى قبل از آنکه محکم و قطعى گردد باعث تباهى آن است.
13- مؤمن [به سه خصلت] محتاج است: توفیق از جانب خدا، واعظى از درون خود و پذیرش نصیحت از هر کس که او را نصیحت نماید.
________________________________________
تحف العقول / ترجمه حسن زاده، ص: 825
