نام عمامه پیامبر
در کنز العمال از علماء روایتی نقل شده است : « عممنی رسول الله یوم غدیر خم بعمامه فسدلها خلفی»
یعنی « رسول خدا ص عمامه ای به سرم گذاشت و یک سر آنرا به پشت من انداخت» و سپس فرمود: « ان الله امرنی یوم بدر وحنین بملائکه یعتمون هذه العمه» یعنی همانا خدا مرا در جنگ بدر و حنین توسط فرشتگانی که این عمامه را برسر داشتند یاری نمود.
و فرمود « ان العمامه حاجزة بین الکفر والایمان» عمامه مانع و مرزی است بین کفر و ایمان.
حلبی در کتاب سیره می گوید: پیامبر عمامه ای داشت که سحاب نامیده می شد و آنرا به علی ع پوشانید و گاهی علی ع آنرا می پوشید و بر پیامبر وارد می شد. و پیامبر ص می فرمود « اتاکم علیٌ فی السحاب » یعنی علی ع در عمامه [ای که پیامبر به ایشان هدیه داده بود ] پیش شما آمد.
دراین کار پیامبر اشاره ای است به این که کسی که با این عمامه تاج گذاری شده است برای مقامی مانند مقام پیامبر مهیا شده است و چز این که او مبلغ دین پیامبر بوده و پس از وی چانشین او است معنای دیگری ندارد.
معنای « مولی »
علمای لغت برای واژه « مولی » از طرفی معنای « آزادکننده برده » و از طرف دیگر معانی « امیر و سلطان» را از معانی واژه « ولی » شمردهاند و از طرف سوم اجماع هم دارند که « ولی و مولی » به یک معنا هستند و هر یک از این دو معنا از معنای « اولویت به امر » جدا نیستند زیرا اولویت امیر برای ایجاد نظم در جامعه و اجرای شیوه های تربیت افراد و جلوگیری از تجاوز به یکدیگر به مردم، بلا اختلاف است.
با این که معانی مولی به 27 معنا میرسد هیچکدام از آنها در حدیث غدیر مراد نیست مگر در صورتی که با معنای «اولویت به امر» سازگار باشد. آن معانی از این قرار است:
-
رب، پرودگار
-
عمو
-
عمو زاده
-
فرزند پسر
-
پسر خواهر
-
آزادکننده برده
-
برده آزادشده
-
بنده
-
مالک
-
پیرو
-
نعمت گیرنده
-
شریک
-
هم قسم
-
همراه
-
همسایه
-
مهمان
-
داماد
-
نزدیک
-
ولی نعمت
-
هم پیمان
-
ولی
-
سزاوارتر به امور
-
سید به معنای غیر مالک و آزادکننده برده
-
محب
-
یاور
-
تصرف کننده امور
-
متولی امور
هیچکدام از این معانی بدون وجود قرینه مراد نیست که دلیل آن در جای خودش (الغدیر علامه امینی) ذکر شده که از آوردن آن ها به دلیل اطاله کلام خودداری میکنیم.
تنها معنایی که قرائن بر آن دلالت می کند «سزاوارتر به امور» میباشد که به طور خلاصه به سه قرینه از هجده قرینه آن اشاره میکنیم:
-
در آغاز حدیث غدیر که پیامبر خدا میفرماید: « ألست أولی بکم من أنفسکم ... » یعنی « آیا من سزاوارتربه شما از خودتان نیستم [آیا بر شما ولایت مطلقه ندارم] » و سپس این سخن را که « فمن کنت مولاه فعلیّ مولاه » بر سخن ابتدایی خویش متفرع میکند دلیل بر این است که معنای مولی همان معنایی است که در کلام اول آماده است یعنی ولایت مطلقهی علی ع بر مردم. این معنا را بسیاری از علمای اهل سنت و شیعه نقل کردهاند.
-
این سخن پیامبر است: « یا ایها الناس بم تشهدون؟ قالوا نشهد أن لا اله الا الله ثم قال ثم مه؟ قالوا و أن محمد عبده و رسوله قال فمن ولیکم؟ قالوا الله و رسوله مولانا» یعنی «ای مردم به چه چیزی شهادت میدهید گفتند: شهادت میدهیم هیچ خدایی جز خدای یگانه نیست، پیامبر فرمود: پس از آن به چه شهادت میدهید؟ گفتند: به این که محمد بنده و فرستاده او است، سپس پیامبر فرمود: ولی شما کیست؟ گفتند: خدا و رسولش مولای ما هستند.» که بعد از این سخن، پیامبر دست بر بازوی علی زد و آن را بلند کرده و فرمود: « من یکن الله و رسوله مولاه فإنّ هذا مولاه ... » یعنی هر کس خدا و پیامبرش مولای اوست پس این علی مولای اوست ... .
این شیوه قرار گرفتن کلمهی مولا در سیاق شهادت به توحید و رسالت معنایش چیزی جز امامتِ ملازم با اولویت بر جان مردم نمی باشد. همان گونه که پیامبر ص نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر هستند. « النبی أولی بالمؤمنین من أنفسهم » احزاب /6.
-
کلام پیامبر بعد از بیان ولایت علی ع که « هنّئونی هنّئونی إنّ الله تعالی خصّنی بالنبوّه و خصّ أهل بیتی بالإمامه » یعنی « تبریک بگویید به من، تبریک بگویید به من، همانا خداوند متعال مرا به پیامبری و اهل بیت مرا به امامت برگزید.»
این عبارت به روشنی بیانگر این است که امامت، مختص اهل بیت است که در رأس آنان أمیر مؤمنان علی بن ابی طالب قرار دارند.
نام تنها امام در خطبه غدیر
درخطبه غدیر از حضرت بقیه الله الاعظم نام برده می شود :
« ...الا ان الامام المهدی منا ، الا انه الظاهر علی الادیان ....» یعنی آگاه باشید که همانا امام مهدی ع از ماست وبدانید او غالب بر ادیان است و...» و در ادامه این خطبه حدود 17 صفت از صفات امام مهدی ع را بیان می کند.
تعداد افراد در روز غدیر
درروز تابستانی بسیار گرمی بود که بعد جمع شدن مردم و خواندن نماز جماعت ظهر منبری از جهاز شتران ساختند و پیامبر ص شروع به خواندن خطبه غدیر کردند و.... که تعداد مردم در آن روز را تواریخ، بیش از یکصد هزار نفر اعلام کرده اند.